Trong những năm qua, hệ thống các TTHTCĐ đã được duy trì, củng cố tại các xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh có 277 TTHTCĐ/277 xã, phường, thị trấn. Để các trung tâm hoạt động hiệu quả, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã phối hợp với Hội Khuyến học tỉnh, các huyện, thị, thành, các cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu đề xuất và chỉ đạo thực hiện hoạt động của các trung tâm.
Đặc biệt, từ đầu năm học 2017 - 2018, các phòng GD&ĐT đã làm tốt công tác tham mưu đối với UBND các huyện, thị, thành chỉ đạo, tổ chức hoạt động TTHTCĐ. Trong đó tập trung đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động của các trung tâm; bố trí giáo viên làm việc kiêm nhiệm tại các TTHTCĐ. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ quản lý của các trung tâm đảm bảo đầy đủ và được củng cố, kiện toàn kịp thời khi có sự thay đổi nhân sự. Trong năm học đã có 224/277 TTHTCĐ có giáo viên kiêm nhiệm, đạt tỷ lệ 80,9%.
Các TTHTCĐ phối hợp với các tổ chức đoàn thể điều tra, khảo sát nhu cầu học tập, xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân, phù hợp với đặc điểm, tình hình của từng địa phương, góp phần xây dựng xã hội học tập từ cơ sở. Năm học 2017 - 2018, toàn tỉnh đã có 532.761 lượt học viên tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên đề ở các TTHTCĐ.
Bên cạnh đó, các phòng GD&ĐT đưa các nội dung tuyên truyền về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT vào chương trình hoạt động của trung tâm nhằm tạo sự đồng thuận của cha mẹ học sinh; đồng thời tổ chức các lớp hướng dẫn cộng đồng về kỹ năng sống, chăm sóc, giáo dục trẻ em.
Các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động tại các TTHTCĐ trong năm học có 10/277 trung tâm HTCĐ có trụ sở riêng, các trung tâm HTCĐ còn lại sử dụng hội trường của UBND xã, phường, thị trấn hoặc Bưu điện cấp xã, nhà văn hóa khu dân cư... Số trung tâm HTCĐ có tủ sách riêng là 277/277 (đạt tỷ lệ 100%); số trung tâm có máy vi tính 204/277 (đạt 73,6%); số trung tâm có máy tính được kết nối mạng Internet là 185/277 (đạt 66,8%). Các trung tâm HTCĐ đều có đủ âm ly, loa đài, bàn ghế phục vụ cho giảng dạy, học tập và tổ chức các hoạt động.
Về tổ chức, cơ cấu bộ máy: Đội ngũ cán bộ quản lý các trung tâm HTCĐ đảm bảo đầy đủ và luôn được củng cố, kiện toàn kịp thời khi có sự thay đổi nhân sự. Cụ thể: Ban giám đốc 3 người, 1 thủ quỹ và 1 kế toán (đều kiêm nhiệm). Trong đó, Ban giám đốc có cơ cấu: Giám đốc là lãnh đạo xã (Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã); 1 Phó Giám đốc là Hiệu trưởng hoặc Phó Hiệu trưởng trường tiểu học hoặc THCS; 1 Phó Giám đốc là lãnh đạo Hội Khuyến học hoặc cán bộ Văn hóa xã.
Kinh phí ngân sách cấp cho hoạt động tại các TTHTCĐ hiện nay thực theo Thông tư số 96/2008/TT-BTC ngày 27/10/2008 của Bộ Tài chính về hỗ trợ kinh phí từ ngân sách nhà nước cho các TTHTCĐ: Chế độ phụ cấp cho cán bộ quản lý, kế toán, thủ quỹ và kinh phí hoạt động thường xuyên của các trung tâm được tỉnh cấp đầy đủ theo qui định của tỉnh tại Quyết định số 611/QĐ-UBND ngày 12/3/2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc cấp hỗ trợ kinh phí cho các trung tâm học tập cộng đồng xã, phường, thị trấn. Cụ thể: 150.000đ/tháng đối với giám đốc, 110.000đ/tháng đối với phó giám đốc, 80.000đ/tháng đối với kế toán và thủ quỹ; kinh phí chi hoạt động thường xuyên cho trung tâm THCĐ là 5.000.000đ/trung tâm/năm. Ngoài nguồn ngân sách nhà nước, đã đẩy mạnh công tác xã hội hóa để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị và đảm bảo chế độ, chính sách đối với trung tâm HTCĐ.
Thực hiện việc đánh giá, xếp loại TTHTCĐ kết quả như sau: Tổng số 277/277 trung tâm HTCĐ được đánh giá, xếp loại. Trong đó loại Xuất sắc có 74 trung tâm, đạt 26,7%; loại Khá có 185 trung tâm, đạt 66,8%; loại Trung bình có 18 trung tâm, đạt 6,5%.
Qua công tác chỉ đạo, triển khai, tổ chức thực hiện các hoạt động của TTHTCĐ đạt kết quả tốt bước đầu rút ra một số kinh nghiệm đó là:
Một là: Tăng cường làm tốt công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của lãnh đạo địa phương và người dân về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của TTHTCĐ là một nhiệm vụ quan trọng, nhiệm vụ thường xuyên của các cấp quản lý giáo dục.
Hai là: Kiện toàn, củng cố đội ngũ CBQL kịp thời khi có sự thay đổi nhân sự (vì trong thực tế cho thấy, đội ngũ CBQL TTHTCĐ làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, phụ thuộc vào sự bố trí, sắp xếp của các cơ quan quản lý trực tiếp nên thường có sự biến động.
Ba là: Tăng cường phối hợp chặt chẽ với Hội Khuyến học, các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, tổ chức các hoạt động thực hiện xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập” làm cơ sở xây dựng “Đơn vị học tập”, “Cộng đồng học tập” trong đó đặc biệt quan tâm và đẩy mạnh việc học tập của người lớn để thúc đẩy phong trào xây dựng mô hình “Công dân học tập”...; mở rộng triển khai xây dựng mô hình trung tâm HTCĐ kết hợp với nhà văn hóa, thể thao tại khu dân cư..., tạo điều kiện cho các trung tâm HTCĐ hoạt động có hiệu quả và phát triển bền vững theo hướng đáp ứng nhu cầu “cần gì học nấy” của người dân trong cộng đồng.
Bốn là: Tăng cường phối hợp với các tổ chức đoàn thể của địa phương tổ chức điều tra, khảo sát nhu cầu học tập, xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân, phù hợp với đặc điểm, tình hình của từng địa phương, góp phần xây dựng xã hội học tập từ cơ sở.
Năm là: Tổ chức sưu tầm, biên soạn tài liệu học tập, tài liệu tham khảo, đầu tư trang bị máy vi tính, kết nối mạng Internet để khai thác thông tin phục vụ cho tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho cộng đồng tại các TTHTCĐ.
Sáu là: Đẩy mạnh công tác xã hội hóa để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động đối với trung tâm HTCĐ.
Có thể nói Trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) là tổ chức giáo dục gắn bó thiết thực với người dân, đặc biệt là những lao động không có điều kiện đến trường và có ít cơ hội học tập. Học ở đây không nhằm mục đích lấy bằng cấp mà việc học này chính là cơ hội được giao lưu cập nhật kiến thức kinh tế xã hội, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng làm việc, nâng cao kỹ năng sống, nâng cao tầm hiểu biết cho mọi người, mọi giới, mọi độ tuổi; học cho bản thân, học vì hạnh phúc gia đình, học vì sự tiến bộ của xã hội,... Đồng thời cũng là thực hiện những chủ trương, giải pháp đồng bộ và kịp thời, hiệu quả thực hiện đề án “Xây dựng xã hội học tập” góp phần không nhỏ vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Nguyễn Quang Tiến - Phòng Đào tạo Bồi dưỡng - Sở GD&ĐT