Thị xã Phú Thọ là quê hương có truyền thống hiếu học và lịch sử trên 115 năm của thị xã đã có nhiều người thành đạt trên con đường khoa bảng góp phần phát triển quê hương, đất nước. Ngày nay, được sự quan tâm của Thị ủy - HĐND - UBND thị xã và sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể, sự hưởng ứng tích cực của nhân dân nên công tác giáo dục- đào tạo nói chung và phong trào tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập ngày càng ổn định và phát triển. Tuy nhiên, nhận thức của một số cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, vị trí của tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập chưa rõ nét; Sự phối kết hợp của một số ban ngành, đoàn thể chưa chặt chẽ; Các thiết chế văn hóa và cơ sở vật chất của Trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ) còn thiếu, trang thiết bị phục vụ cho các lớp họcchưa đảm bảo. Công tác quản lý ở TTHTCĐ còn gặp khó khăn, công tác tham mưu còn hạn chế nên hiệu quả hoạt động chưa cao.... Trong quá trình tổ chức, thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời”, chúng tôi nhận thấy:
Cả cuộc đời của Bác Hồ là tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời vì độc lập dân tộc và xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Ngược dòng thời gian, năm 1911người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành lên tàu biển ra đi tìm đường cứu nước, với tên gọi mới Văn Ba. Từ đó, Bác đã tự học nhiều công việc như: bồi bếp, đánh máy chữ, viết báo, thợ chụp ảnh... đặc biệt là học ngoại ngữ, để đảm bảo cuộc sống của mình và tìm con đường cho cách mạng Việt Nam. Bác đã tự học để tìm ra Chủ nghĩa Mác- Lênin và chọn con đường Cách mạng Việt Nam là Cách mạng Tháng Mười. Bác tự học để viết nên nhiều tài liệu, bài báo, tác phẩm có giá trị tuyên truyền, tập huấn, đào tạo cán bộ, đảng viên, tiêu biểu là tác phẩm Đường Kách Mệnh. Bác tự học để sáng lập được tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam và tiếp tục lãnh đạo, xây dựng Đảng ta ngày càng lớn mạnh về tư tưởng, đường lối, tổ chức. Bác tự học để lãnh đạo Đảng tổ chức cho nhân dân giành chính quyền năm 1945 và đánh thắng Thực dân Pháp xâm lược, năm 1954. Bác tự học để lãnh đạo Đảng ta và nhân dân vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc vừa đấu tranh giải phóng miền Nam khỏi sự xâm lược của Đế quốc Mỹ và có ngày thống nhất nước nhà năm 1975. Chúng ta đều học, nghiên cứu, tìm hiểu nhiều tác phẩm tiêu biểu của Bác, như: Tuyên ngôn độc lập năm 1945; Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân; Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (chống Pháp, chống Mỹ); Các tài liệu, bài báo, chỉ thị, thư chúc Tết, thư thăm hỏi bộ đội, thương binh; Lời Bác dạy thiếu niên nhi đồng, Đoàn thanh niên, công an, bộ đội... Đặc biệt là Di chúc của Bác- đây là tác phẩm cuối cùng của Bác để lại muôn ngàn tình thương yêu cho dân tộc Việt Nam – Bác đã căn dặn, chỉ bảo cho Đảng ta, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân ta tiếp tục đấu tranh thống nhất đất nước và xây dựng nước Việt Nam hòa bình, độc lập, tự do, hạnh phúc.
Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta không chỉ ôn lại, học tập Bác về tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời mà còn đẩy mạnh phong trào này trong Hội khuyến học các cấp, trong mỗi người dân. Thật vậy, trong những năm vừa qua Hội khuyến học thị xã đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp để học tập và làm theo tấm gương đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh về “Tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập” như sau:
- Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, sự tạo điều kiện của các cấp chính quyền là yếu tố quyết định thực hiện thắng lợi các chỉ thị, nghị quyết, quyết định và kế hoạch với hoạt động khuyến học, khuyến tài nói chung, trong đó cótự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.
- Phải phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể để làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cộng đồng nhân dân, các tổ chức chính trị xã hội về các quan điểm, chủ trương, cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập để có giải pháp mạnh mẽ, đồng bộ trong việc đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của các tầng lớp nhân dân; Đặc biệt là tuyên truyền vềtầm quan trọng, nhiệm vụ và sự cần thiết phải phát triển tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập, tạo ý thức cộng đồng trách nhiệm, chung tay, góp sức của toàn xã hội và ý thức của mỗi người dân đối với công tác này.
- Tăng cường tính chủ động, năng động, sáng tạo của Ban Thường vụ Hội khuyến học, Ban Giám đốc TTHTCĐ tích cực tham mưu với cấp uỷ, HĐND, UBND để ban hành các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch hằng năm về công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT. Đặc biệt trong việc thu hút nhiều lực lượng trong toàn xã hội tham gia vào tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.
- Phát huy tính chủ động, tâm huyết của các Chi hội khuyến học cơ sở (Khu dân cư, trường học...) là yếu tố quan trọng trong việc đẩy mạnh phong trào tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập. Giám đốc TTHTCĐ thường là Phó Chủ tịch UBND xã có vai trò, trách nhiệm, tạo điều kiện và kiểm tra, giám sát các hoạt động khuyến học, khuyến tài ở khu dân cư, trong đó có tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.
- Việc tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ của TTHTCĐ, do đó TTHTCĐ biết vận động, xây dựng, tổ chức và bố trí được đội ngũ giảng viên, báo cáo viên tại chỗ, nhiệt tình, có trách nhiệm tham gia truyền đạt những kiến thức về đời sống, kinh tế - xã hội mà đông đảo người dân quan tâm; Liên hệ mời giảng viên có nhiều kinh nghiệm hay, cách làm sáng tạo về chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nhiều nghề mới cho người dân góp phần làm cho kinh tế - xã hội phát triển, xoá đói, giảm nghèo, từng bước nâng cao chất lượng đời sống cho nhân dân.
- Hội khuyến học xã, phường mà nòng cốt là TTHTCĐ làm tốt công tác nghiên cứu, khảo sát nhu cầu học tập của nhân dân qua các tổ chức đoàn thể, gắn kết với các cơ sở sản xuất trong và ngoài địa bàn. Từ đó xây dựng kế hoạch mở lớp sát với nhu cầu thực tế, vận dụng sáng tạo các hình thức mở lớp, đa dạng cách học tập như nghe, nhìn, tham quan thực hành, hội thảo, hội nghị nhằm thu hút sự tham gia của người học.
- Cấp ủy, chính quyền thường xuyên bổ sung thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị cho Đài truyền thanh, phương tiện làm việc, dạy học, phương tiện nghe nhìn, kết nối Internet... cho TTHTCĐ để nâng cao công tác quản lý, chỉ đạo và đổi mới phương pháp giảng dạy, đào tạo.
Trong những thuận lợi, khó khăn trên, với những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể được vận dụng vào thực tế địa phương, phong trào tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tậpngày càng phát triển về quy mô, chất lượng. Hội khuyến học thị xã đã tích cực chỉ đạo, tổ chức triển khai, thực hiện có hiệu quả Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản khác của cấp trên về nhân rộng, phát triển các mô hình học tập. Trong 2 năm triển khai thí điểm và nhân rộng mô hình “Công dân học tập” góp phần đảy mạnh hơn tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập tại các đơn vị.
Tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định 281 của Thủ tướng Chính phủ, thị xã đã bình chọn được nhiều mô hình học tập tiêu biểu. Trong tham luận này, chúng tôi nói vài nét về TTHTCĐ xã Phú Hộ. Hằng năm, TTHTCĐ đã căn cứ vào tình hình nhiệm vụ chính trị của địa phương, nhu cầu học tập của người dân, với phương châm “Cần gì học nấy”, chủ động báo cáo cấp ủy, chính quyền xã, xây dựng kế hoạch, phối hợp với các ngành, đoàn thể, Viện KHKT nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, Trung tâm dạy nghề tỉnh Phú Thọ mở được các lớp đào tạo, tập huấn, tuyên truyền chuyển giao khoa học kỹ thuật và các chế độ chính sách cho người lao động. Đặc biệt quan tâm và được chú trọng hơn đó là gắn kết TTHTCĐ với các cơ sở sản xuất tại địa phương để đào tạo nghề cho người lao động nông thôn. Trong những năm gần đây, TTHTCĐ xã Phú Hộ đã mở 05 lớp với trên 660 lượt người tham gia, cụ thể với 05 chuyên đề sau:
- Chuyên đề kỹ thuật sản xuất lúa giống chất lượng cao cho 218 học viên. TT HTCĐ đã phối hợp với Viện KHKT NLN miền núi phía Bắc, Công ty cổ phần giống vật tư nông nghiệp công nghệ caoViệt Nam triển khai một số mô hình trồng lúa lai, lúa giống mới có năng suất chất lượng cao như: Nhị ưu số 7; Nhị ưu 838; J02… Sau tập huấn, chuyển giao kỹ thuật đã triển khai, thực hiện trên cây lúa phát triển tốt, chất lượng gạo thơm ngon. TTHTCĐ đã gắn kết với Công ty giống công nghệ cao để cung ứng sản phẩm lúa chất lượng cao và bán ra thị trường giá bán gấp 1,3 lần so với lúa thuần.
- Chuyên đề kỹ thuật nuôi trồng thủy sản cho 127 học viên. Sau tập huấn, chuyển giao kỹ thuật đã triển khai, thực hiện trên diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản 17, 8ha, trong đó: diện tích ao hồ nhỏ 6ha; diện tích hồ đập lớn kết hợp với thủy lợi 11,8ha; sản lượng đánh bắt hàng năm 22, 5 tấn; doanh thu cao gấp 4 lần so với trồng lúa.
- Chuyên đề kỹ thuật trồng, chăm sóc cây bưởi Diễn cho 130 học viên. Sau tập huấn, chuyển giao kỹ thuật đã triển khai, thực hiện tại nhiều hộ gia đình. Tiêu biểu là gia đình bà Đỗ Thìn (thuộc khu 3 xã Phú Hộ) với quy mô trên 9,7ha diện tích đất chuyên canh liền khoảnh góp phần thực hiện Nghị quyết số 01 của HĐND tỉnh Phú Thọ; Nghị quyết số 20 của HĐND thị xã Phú Thọ về hỗ trợ Chương trình phát triển nông nghiệp giai đoạn 2016 - 2020, được hỗ trợ chi phí mua cây giống bưởi Diễn từ nguồn ngân sách của tỉnh.
- Chuyên đề kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến chè cho 145 học viên. Sau tập huấn, chuyển giao kỹ thuật đã triển khai, thực hiện tại nhiều hộ gia đình. Tiêu biểu là làng nghề sản xuất và chế biến chè Phú Thịnh áp dụng trên diện tích 48,5ha để sản xuất nguyên liệu chè an toàn cho chế biến chè xanh, chè hương chất lượng cao phục vụ trong nước và xuất khẩu đã nâng cao đời sống của xã viên từ 2 đến 3 lần. Sản phẩm của làng nghề sản xuất và chế biến chè Phú Thịnh đã được tham gia Hội chợ thương mại thị xã Phú Thọ và tham gia Hội chợ Hùng Vương để quảng bá và giới thiệu sản phẩm truyền thống của quê hương. Tiêu biểu là gia đình ông Nguyễn Văn Niên thu nhập hàng năm từ 100-150 triệu đồng từ việc sản xuất giống chè, hoa, cây cảnh...
- Chuyên đề đào tạo nghề (sơ cấp) sửa chữa xe gắn máy cho 40 học viên. TTHTCĐ xã Phú Hộ đã liên kết với Trung tâm kỹ thuật tổng hợp - Hướng nghiệp tỉnh Phú Thọ tổ chức. Sau tập huấn, chuyển giao kỹ thuật cho 40 học viên được nhận làm lao động của cáccở sở sửa chữa xe mô tô trên địa bàn.
- Ngoài ra, TTHTCĐ mở nhiều lớp tuyên truyền cho nhân dân, tiêu biểu là: phối hợp với sở LĐTBXH tỉnh Phú Thọ tuyên truyền các chế độ chính sách cho đối tượng bảo trợ xã hội, với trên 120 người tham dự. Phối hợp với Tỉnh đoàn Phú Thọ mở lớp tuyên truyền pháp luật phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội cho trên 100 người là đoàn viên thanh niên.
Từ những chuyên đề nêu trên, các học viên vận dụng vào thực tế lao động, sản xuất, trồng trọt như sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chọn giống, kỹ thuật chăm bón cây trồng, chăm sóc và phòng bệnh cho vật nuôi tạo nên năng suất trong chăn nuôi và trồng trọt như thâm canh; thành lập các trang trại, các mô hình kinh tế và áp dụng các chế độ chính sách vào cuộc sống. Từ đó, đời sống vật chất và tinh thần của toàn dân được nâng lên, bộ mặt nông thôn ngày càng được đổi mới.
Với kết quả đạt được trong những năm gần đây, nhận thấy phong trào tự học, học thường xuyên, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập của thị xã đã góp phần tích cực vào phong trào chung của địa phương; giúp cho tình hình chính trịổn định, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; kinh tế tăng trưởng, sự nghiệp giáo dục- đào tạo, trình độ dân trí, chất lượng cuộc sống được nâng lên góp phần khắc sâu, thực hiện tốt Di chúc của Bác và cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh”./.
Đặng Văn Hương - Chủ tịch Hội Khuyến học thị xã Phú Thọ