1.Nhận thức về sự cần thiết phải xây dựng xã hội học tập
Chúng ta đã biết tốc độ phát triển KT-XH của VN đang trên đà tăng trưởng đáng mừng nhưng còn tụt hậu so với nhiều nước trên thế giới kể cả so với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Muốn phát triển KT-XH bền vững không còn con đường nào khác là phải thúc đẩy cách mạng công nghiệp dựa trên nền tảng kỹ thuật số (4.0).Vì vậy“Xây dựng Công dân học tập, Đơn vị học tập và Xã hội học tập ở Việt Nam là con đường duy nhất đến với cách mạng 4.0” .
Mỗi gia đình chúng ta là một tế bào của xã hội.Để trở thành XHHT thì mọi thành viên trong gia đình phải trở thành công dân học tập.Công dân học tập là người có vốn tri thức phong phú.Để làm giàu vốn tri thức chỉ có con đường học tập. Học ở mọi nơi, mọi lúc, bằng mọi hình thức: chính quy, không chính quy và phi chính quy. Người người học tập là cơ sở để xây dựng Việt Nam thành xã hội học tập, xã hội tri thức.
Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ và cộng đồng nhằm xây dựng xã hội học tập.Chỉ như vậy thì người lao động mới trở thành lao động tri thức, chúng ta mới có xã hội lao động tri thức, lúc đó sự khác biệt giữa VN và các nước tiên tiến sẽ thu hẹp lại, và VN cũng sẽ phát triển đất nước bằng vốn tri thứcnhư họ.
Đây là chủ trương lớn được đề ra tại các Nghị quyết của Đảng trong nhiều thập kỷ qua.Đặc biệt gần đây là Quyết định số 281/QĐ-TTg ngày 20/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh việc học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” làm cơ sở để HKH huyện Lâm Thao và HKH xã Bản Nguyên cùng các gia đình, dòng họ và cộng đồng trên địa bàn triển khai thực hiện.
2. Tổ chức thực hiện phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ
2.1.Từ 1994 dòng họ chúng tôi đã thành lập Ban khuyến học. Trên cơ sở đó hằng năm dòng họ tiếp tục củng cố, bổ sung Ban khuyến học phù hợp thực tế.HĐNT chỉ đạo Ban khuyến học lập kế hoạch và triển khai thực hiện đề án đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình và dòng họ.
2.2. Lập sổ sách theo dõi danh sách HS từng độ tuổi đến trường, chủ động phối hợp với các nhà trường để nắm bắt tình hình học tập các cháu.
2.3. Điều tra nhu cầu học tập của người lớn, tổng hợp danh sách gửi HKH xã đề nghị mở các lớp bồi dưỡng tại TT.HTCĐ. Khuyến cáo các gia đình mua sắm đủ các phương tiện hỗ trợ học tập (như sách , góc học tập, điện thoại, ti vi, kết nối Intơner...)
2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền các gia đình trong họ về sự cần thiết phải xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập.
Thông qua các kỳ họp họ mỗi năm 2 lần, dòng họ tổ chức sơ kết 6 tháng đầu năm vào ngày giỗ tổ 11/6 và Tổng kết năm vào dịp 23/12 , dòng họ dành thời gian để sơ kết và tổng kết một năm thực hiện công tác học tập, khuyến học trong
họ…đồng thời bàn phương hướng học tập thời gian tiếp theo và tư vấn hướng nghiệpcho HS đang học THPT.
2.5. Phát động phong trào học tập và tổ chức đăng ký thi đua học tập trong gia đình dòng họ gắn với 4 tiêu chí đánh giá, công nhận danh hiệu “gia đình học tập”, “dòng họ học tập”(Ngày 29/10/2012 tức ngày 15/9/Nhâm Thìn,dòng họ chúng tôi đã viết thư gửi từng gia đình v/v phát động phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học (nay là GĐ học tập) và thi đua XD dòng họ hiếu học (nay là dòng họ học tập) trên cơ sở nội dung căn bản ngày 06/12/2007 TW HKH-VN hướng dẫn tiêu chuẩn đánh giá XL thi đua . Việc đăng ký xây dựng gia đình học tập chúng tôi duy trì , bổ sung từng năm).Sau khi tổng hợp từ các gia đình,Ban khuyến học tổng hợp đăng ký về HKH xã.
2.6. Phân công các thành viên Ban khuyến học phụ trách các gia đình ở khu dân cư trên địa bàn nhằm khuyên bảo, hướng dẫn, giúp đỡ, khuyến khích người học hứng khởi nghe theo, làm theo.
Hàng tháng vào ngày mồng một và ngày rằm HĐNT chúng tôi đều tập trung tại nhà thờ thắp hương kính tổ sau đó dành thời gian họp giao ban, kiểm tra, nhắc nhở
công việc được phân công, trong đó có báo cáo về công tác khuyến học.
2.7. Ban khuyến học tham mưu với HĐNT thống nhất chủ trương và duy trì xây dựng quỹ khuyến học ngày càng tăng, đáp ứng yêu cầu khuyến học.(Mỗi gia đình đóng góp quỹ 20.000,đ/năm và vận động các cá nhân ủng hộ xây dựng quỹ)
2.8. Điều tra tổng hợp KQ học tập của HS và học tậptrong các gia đình sau mỗi năm học, HS có hoàn cảnh khó khan, lập DS đề nghị HĐNT xét duyệt và ra QĐ khen thưởng. Dòng họ đã duy trì thường xuyên tổ chức tốt lễ tuyên dương khen thưởng HS đạt thành tích xuất sắc trong năm học,HSG các cấp, HS đỗ ĐH và CĐ hệ chính quy, tặng quà HS nghèo vượt khó,trao thưởng các gia đình học tập tiêu biểu, xuất sắc tại nhà thờ họ.(Ngày 31/8/2017 đài PT-TH tỉnh Phú Thọ do phóng viên Lê Nga và Cao Tuấn về dự, phỏng vấn và đưa tin về phong trào học tập của dòng họ Cao xã Bản Nguyên), ngày 25/8/2018 dòng họ mời ông Nguyễn Trọng Hiến-PCT.UBND xã, Chủ tịch HKH xã BN đã về dự lễ tuyên dương ,khen thưởng HS đạt thành tích xuất sắc và gia đình học tập tiêu biểu của dòng họ năm học 2017-2018)...
3. Kết quả thực hiện đề án xây dựng dòng họ học tập
3.1.Dòng họ có 143/153 hộ gia đình đăng ký gia đình học tập đạt 93%,(Tại sao lại 93% đăng ký vì còn không ít gia đình làm ăn sinh sống ở miền Nam)trong đó 122/143 gia đình đăng ký đạt danh hiệu “gia đình học tập” đạt 85%.
3.2. Dòng họ đã tổ chức lễ tuyên dương khen thưởng HS có thành tích xuất sắc , HSG, HSG các cấp, HS đỗ Đại học, Cao đẳng hệ chính quy, tặng quà HS nghèo vượt khó,trao thưởng các gia đình học tập tiêu biểu(GĐ đạt GĐ học tập nhưng tất cả các con đều đỗ từ CĐ trở lên), gia đình học tập xuất sắc(GĐ đạt GĐ học tập nhưng tất cả các con đều đỗ từ ĐH trở lên). Việc TD-KT tổ chức tại nhà thờ họ vào cuối tháng 8 hằng năm. Trong 4 năm học (từ 2014-2018) dòng họ đã khen thưởng 5 gia đình học tập tiêu biểu và 12 gia đình học tập xuất sắc ;đã khen thưởng 232 lượt HS đạt thành tích xuất sắc , HSG, HSG các cấp, HS đỗ ĐH, CĐ, số tiền 45,7 triệu đồng. Tặng quà 01 HS nghèo vượt khó 800.000,đ.
Quỹ khuyến học của dòng họ được xây dựng ngày càng tăng. Tổng quỹ khuyến học 4 năm qua toàn họ có 65.000.000,đ. Đặc biệt có ông Cao Ngọc Đức, nguyên Phó TGĐ khu CN Tín Nghĩa- TP Biên Hòa-tỉnh Đồng Nai là người tài trợ đắc lực quỹ khen thưởng khuyến học và mừng thọ các cụ cao niên trong họ hằng năm…
3.3.Trong nhiều năm qua các gia đình trong họ luôn giữ gìn sự đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau trong học tập,đời sống kinh tế các gia đình trong họ phát triển ngày càng tăng. Đã có 90/153 hộ có nhà kiên cố(đạt 58,9% ), có 112 gia đình đã kết nối Intonet (73,2%). Số người thành đạt gồm 116 người.Toàn họ không có hộ nghèo, có 1 hộ cận nghèo(0,5%).
Dòng họ tích cực tham gia cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư ”, phong trào văn hóa-văn nghệ -TT , phong trào xây dựng XHHT ở địa phương , phong trào xây dựng nông thôn mới ( Xã Bản Nguyên đã được công nhận xã nông thôn mới năm 2017)…
4. Thành tích của dòng họ về công tác học tập
Dòng họ Cao xã Bản Nguyên huyện L.Thao được các cấp khen thưởngnhư sau:
- UBND xã Bản Nguyên tặng 3 giấy khen dòng họ đạt thành tích xuất sắc giai đoạn 2002-2007, giai đoạn 2008-2013 và giai đoạn 2013-2018 .
- HKH huyện Lâm Thao tặng giấy khen dòng họ đạt thành tích xuất sắc trong công tác khuyến học năm 2004 và giai đoạn 2008-2013.
- UBND huyện Lâm Thao tặng giấy khen năm 2004
- HKH tỉnh Phú Thọ khen thưởng năm 2006 và giai đoạn 2009-2013, giai đoạn 2013-2018.
- Năm 2009 T.Tâm Đào tạo Công nghệ Tin học ngoại ngữ trực thuộc HKH Việt Nam tặng giấy khen.
- Trưởng Ban khuyến học dòng họ được tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khuyến học” năm 2007.
5. Một số kiến nghị
- Bộ tiêu chí đánh giá, công nhận các danh hiệu “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập” ban hành theo QĐ 14/QĐ-UBND tỉnh Phú Thọ ngày 06/01/2016 có sự khác biệt về nâng tỷ lệ % một số tiêu chí so vớiQĐ 448/QĐ-KHVN ngày 01/12/2015 của Hội khuyến học VN, nếu vậy sẽ khó khăn cho các đơn vị, tổ chức khi đánh giá xếp loại công nhận các danh hiệu nói trên.
- Nên điều chỉnh độ tuổi học tập của người lớn từ 19 đến tuổi nghỉ hưu.
- Dòng họ có không ít gia đình làm ăn sinh sống ở ngoài địa bàn xãvì vậy việc triển khai thực hiện, giám sát, đánh giá chỉ nên xét gia đình dòng họ đó trong xã.
- Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- UBND các xã chỉ đạo Trung tâm họctập cộng đồng tăng cường mở các lớp bồi
dưỡng theo chuyên đềđể nhân dân có cơ hội tham gia học tập nhiều hơn.
- Để thực hiện đề án tại QĐ 281…đòi hỏi cần có sự vào cuộc quyết liệt của Đảng, CQ, các ban ngành, các tổ chức tạo sự đồng bộ và trở thành phong trào thường xuyên suốt đời của nhân dân./.
Cao Văn Thành - Trưởng Ban khuyến học dòng họ Cao, xã bản Nguyên, Lâm Thao